503.0201.2.2020

Komunikat nr 2
Dziekana Wydziału Lekarskiego UJ CM

z dnia 4 lutego 2020 roku

w sprawie: niektórych aspektów udostępniania oraz korzystania z materiałów dydaktycznych stanowiących utwory w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych

Szanowni Państwo,

w odpowiedzi na liczne wątpliwości i zapytania dotyczące zasad udostępniania i korzystania przez studentów z materiałów dydaktycznych stanowiących utwory w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, uprzejmie wyjaśniam i informuję, jak poniżej:

1. Udostępnianie studentom materiałów dydaktycznych objętych zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1231), dalej – pr. aut., ochroną prawnoautorską odbywa się na zasadach określonych w tej ustawie. W szczególności z art. 27 pr. aut. wynikają następujące wymogi:

1)udostępnianie przez uczelnię materiałów objętych ochroną studentom odbywa się na potrzeby zilustrowania treści przekazywanych w celach dydaktycznych;

2)dozwolony użytek zgodnie z art. 27 pr. aut. obejmuje jedynie utwory rozpowszechnione, czyli publiczne udostępnione w jakikolwiek sposób za zgodą twórcy (art. 6 ust. 1 pkt 3 pr. aut.);

3)zwielokrotnić w całości można wyłącznie drobny utwór; w przypadku większych utworów dozwolone jest zwielokrotnienie tylko ich fragmentów;

4)korzystanie z utworów w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, a więc w szczególności korzystanie z utworów w ramach prowadzonych zajęć nauczania na odległość (e-learning), m.in. z wykorzystaniem sieci Internet, dozwolone jest wyłącznie dla ograniczonego kręgu osób uczących się, nauczających lub prowadzących badania naukowe, zidentyfikowanych przez uczelnię, np. za pośrednictwem adresu mailowego w domenie uj.edu.pl lub za pośrednictwem platformy PEGAZ, przesyłanie materiałów poprzez niezabezpieczone systemy czy w tzw. „otwartym internecie” może doprowadzić do naruszenia praw autorskich;

5)udostępniane materiały stanowiące przedmiot ochrony prawa autorskiego powinny zostać w odpowiedni sposób oznaczone poprzez podanie co najmniej imienia i nazwiska twórcy oraz wskazanie źródła (art. 34 pr. aut.).

W związku z powyższym osoby, które w ramach prowadzonych zajęć dydaktycznych udostępniają studentom materiały stanowiące utwory w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz objęte ochroną prawnoautorską, są zobowiązane do stosowania zasad wynikających z ustawy.

2. Korzystanie przez studentów z materiałów udostępnionych przez uczelnię odbywa się na zasadach określonych w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zwraca się przy tym uwagę, że studenci korzystający z tych materiałów ponoszą indywidualną odpowiedzialność za naruszenie praw autorskich w przypadku podejmowania działań naruszających zasady określone w ustawie. W szczególności zwraca się uwagę, że:

1)dalsze rozpowszechnianie i udostępnianie otrzymanych materiałów, w szczególności do nieograniczonego kręgu adresatów, poprzez sieć Internet, na nośnikach zewnętrznych, za pośrednictwem adresu mailowego poza domeną uj.edu.pl lub w inny niezabezpieczony sposób, może prowadzić do naruszenia praw autorskich;

2)podobnie należy traktować dalsze rozpowszechnianie fotografii lub nagrań (kopii) materiałów dydaktycznych udostępnianych na wykładach bez zgody twórcy;

3)co do zasady niedozwolone w świetle ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych jest również rozpowszechnianie fotografii lub filmów przedstawiających wizerunek osób: prowadzącego, innych studentów lub osób trzecich bez uzyskania zezwolenia, chyba że zachodzą wyjątki określone w przepisach (art. 81 pr. aut.); w konsekwencji rozpowszechnianie zdjęć lub filmów przedstawiających np. prezentacje multimedialne oraz jednocześnie osoby znajdujące w sali wykładowej lub ćwiczeniowej bez ich zgody może doprowadzić do naruszenia przepisów ustawy; jednocześnie wizerunek jest traktowany jako dobro osobiste człowieka (art. 23 k.c.) i jego ochrony można dochodzić na zasadach określonych w art. 24 k.c.; a także na gruncie ogólnego rozporządzenia o ochronie danych w związku z okolicznością, że na jego podstawie możliwa jest identyfikacja człowieka.

Biorąc pod uwagę powyższe, w trosce o prawidłowe korzystanie z materiałów dydaktycznych stanowiących utwory w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych zasadnym jest zwrócenie studentom uwagi na problem niektórych aspektów i przykładów z tym związanych. Podkreśla się przy tym, że informacja przedstawiona w niniejszym komunikacie ma charakter informacyjny i stanowi wyłącznie wskazówkę co do najczęściej spotykanych zachowań związanych z korzystaniem z materiałów dydaktycznych. Studenci są przy tym zobowiązani do stosowania bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa, w szczególności przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w zakresie również nieprzedstawionym w niniejszym komunikacie.

prof. dr hab. Maciej Małecki

Dziekan Wydziału Lekarskiego UJ CM